Index: staging/apertium-cat-srd/texts/elnacional170618.srd.170702.txt =================================================================== --- staging/apertium-cat-srd/texts/elnacional170618.srd.170702.txt (nonexistent) +++ staging/apertium-cat-srd/texts/elnacional170618.srd.170702.txt (revision 80040) @@ -0,0 +1,36 @@ +ISTÒRIA +Sardigna, sa frade *injustament ismentigada +Marc Pons +Tarragona. Domìniga, 18 de làmpadas de 2017 + +Sardigna e *Cervera + +Sardigna, s'ìsula situada a mesu caminu de Bartzellona e Roma, est s'àtera metade de sa *fesomia catalana. *Netament mediterrànea. *Enclavada a su bellu mesu de sa Mediterràneu otzidentale, su “mare catalanu” de s'ammiràlliu Roger de *Llúria, tenet una larga e *injustament ismentigada relatzione cun Catalogna, chi si remontat a sos sèculos tzentrales de s'Edade Mesa. Annu 1157: *Hug de *Bas, naschidu in Sardigna de babbos de *Cervera (Segarra), si cunvertit nde giùigo-re de *Arborea, unu de sos bator domìnios in chi istaiat dividida s'ìsula politicamente. S'aparitzione de sos *cerverins *Bas a s'ìsula de Sardigna non fiat frutu de sa *casualitat ,ne de una fua de note e a sas iscuras. Iscòbiat chi sas *oligarquies sennoriles de s'ìsula praticaiant unu tipu de polìticas *matrimonials chi non fiant diferentes de sas de su continente. Sos *Lacon de *Arborea s'ant imparentadu cun un'ereu catalanu cando ant cojuadu lu giùigo-re *Barisó cun sa *cerverina *Agalbursa, comente in antis l'aiant fatu cun ereos *genoveses, proventzales o *llenguadocianes. + +S'ereu catalanu de *Arborea + +E conca a *Arborea chi nche fartant manos. *Agalbursa si vanu *endur una sorre, unu connadu e una bona tropa de criados e de *minyones. Una pràtica fitiana chi teniat relatzione cun sa betza narada “in cue ue andes, chi de sos tuos nde b'apat”. E si no, importa·ti·los. *Barisó e *Agalbursa no ant tentu ereu e a sa morte de su sardu, sa catalana, chi fiat un'*entusiasta de sas *intrigues de palatzu, at cunsighidu assòtziare su nebode suo *Hug (fìgiu de sa sorre in sa *diàspora) a su guvernu de Pere, *primogènit de unu primu cojuiu de su defuntu giùigo-re. Cun sa morte de su betzu *Barisó s'at cunfirmadu sa sotziedade nebode-tzia contra Pere, dedicada a li trisinare sa cadrea e a *segar-li s'erba suta sos pees, chi at tentu resurtados immediatos: ant fortzadu su *casori de s'*hereu de *Hug -su nebode impostu- cun sa *pubilla de Pere -s'*hereu tentu. Cun su *plançó de sa pariga *oportunament ligada, si diat cumintzare sa dinastia *Cervera-*Lacon chi diat guvernare *Arborea cun totale indipendèntzia, finas a sa conquista militare *catalanoaragonesa de 1324-1325. + +Sos Berenguer-Aragona, res de Sardigna + +S'esistèntzia de sos *Bas de *Cervera a *Arborea no ispiegat chi su *pontífex *Bonifaci VII coronaret re de Sardigna Jaume II de Bartzellona e de Aragona (1297). Cudda atzione s'ispiegat in su cuntestu de unu largu cunflitu chi iscaretziat sas coronas *catalanoaragonesa e frantzesa pro su controllu de sa Mediterràneu. Su regnu de Sitzìlia aiat passadu a s'òrbita polìtica de Bartzellona pro su cojuiu de su conte-re Pere II cun Constança, *hereva a su tronu de Palermo (1282). E s'ammiràlliu Roger de *Llúria aiat bintu sos frantzesos in Malta (1283) e in Nàpoli (1284). Cun custos elementos, su *pontífex vanu *arbitrar una paghe -*suplicada de ghenugros pro sos Anjou- chi si *saldava cun una sonada vitòria *catalanoaragonesa, un'*humiliant derrota frantzesa e unu curiosu benefìtziu -cumissione pro sa gestione, tale bia- pro s'*àrbitre de su cunflitu. Sitzìlia diat passare a èssere domìniu de sa Santa Sede. E Sardigna, unu *trencaclosques de *reialmes indipendentes chi Frantza *ambicionava, diat passare a èssere domìniu de sos Berenguer-Aragona. + +S'invasione catalana + +Cuddu de “paràula de catalanu est eguale oe chi cras” non depiat èssere sa *divisa de sa *cancelleria de Bartzellona. Si prus no, sa de Jaume II, fìgiu de Pere e de Constança. Sitzìlia at continuadu politicamente assotziada in Bartzellona e Sardigna at istadu achirida a su domìniu *patrimonial de sos Berenguer-Aragona. In custu puntu est ue, de nughe, intrant in giogu sos *Cervera-*Lacon. A sas primas comente a collaboradores de sa noa dominatzione e prus in antis comente a firmos *opositors a su chi s'aiat cunvertidu in un'*espoli de su podere a sas classes *oligàrquiques autòctonas. Sardigna s'at cunvertidu in un'autènticu *vesper, su “Vietnàm” medievale de sos *catalanoaragonesos, chi iscaretziat sas noas classes dominantes, tando apretziadas invasoras, alleadas cun sas *oligarquies locales de sa parte sud e orientale de s'ìsula, chi preferiant sos catalanos a sos frantzesos, cun sas de sa parte tzentrale e otzidentale de s'ìsula, chi non cheriant sentire a faeddare ne de Bartzellona, ne de Parigi, ne de Roma, e nemmancu de Gènova o de Pisa. + +Sardigna, tumba de sa dinastia catalana + +Su caminu de s'istòria -su destinu, nde narant calicunos- cuntenet *giravolts misteriosos. Sardigna at istadu sa tumba de sos Berenguer-Aragona. E Sitzìlia, sua ùrtima ispera. Martí su Giòvanu, s'ùrtimu prìntzipe *hereu de sa dinastia Bartzellona-Aragona, at agatadu *prematurament sa morte in sa campagna militare de Sardigna. Annu 1409. Faghet in sèrie Martí su Giòvanu chie diat cunsighire *pacificar-sa -chi cheret nàrrere, la dominare- poi de oto deghinas de gherra. Diat mòrrere de èsitu a causa de unas calenturas, fortzis *terçanes, mancari gasi chi carchi fontes relatant sa morte sua cun s'*obsessiva tifu chi teniat pro sas damas -non sas de su giogu de mesa. In sua *castissa *singladura aiat tentu ocasione de *engendrar diversos *hereus legìtimos, chi no l'aiant campadu, e illegìtimos. Su conte-re Martí s'Umanu, babbu de su *castís Martí su Giòvanu, at intentadu sena èsitu de *legitimar Frederic, s'ùrtima ispera de sos Berenguer-Aragona in antis de sa *tragicomèdia de *Casp, chi fiat fìgiu de su prìntzipe e de s'amante sitziliana sua *Tàrsia *Rizzardi. + +Sa paghe de prumu + +Partinde dae Martí su Giòvanu, s'ìsula at intradu in una larga paghe de prumu chi s'at illonghiadu finas a su 1714. Durante custu perìodu, sa relatzione intre sa sotziedade catalana, est a nàrrere, sa formada dae catalanos, valentzianos e *mallorquins, e sa sarda at istadu meda carca. E *beneficiosa pro sas *oligarquies autòctonas. Sas *elits sardas s'andant *mesclar cun lis las classes *funcionarials e *mercantils catalanas istabilidas a s'ìsula. Su catalanu s'at cunvertidu in sa limba de sa cultura, de sos afares e de sa *judicatura. In càmbiu, no l'at istadu meda -prus bene, naradu no l'at istadu nudda- de sas classes prus ùmiles. Sa sotziedade sarda aiat aguantadu in manera relativa bene su protzessu de *feudalització chi, partinde dae s'annu 1000, s'aiat acabadu imponende totu in tundu de Europa. Sos massajos e sos pastores de Sardigna istaiant assuzetados a unu règimene sennorile chi non fiat perunu *meravella, ma non cuntierraiat sos elementos de violèntzia de su feudalismu. Dae sa banda sua, sos catalanos, cun sa collaboratzione *entusiàstica de sas *oligarquies locales, ant abertu portas e bentanas a sa pesta feudale. + +Sa currispondèntzia istòrica + +Sardigna restaiat definitivamente achirida a su sistema europeu giustu cando su modellu aiat intradu in una funguda crisi. No amus a ischire mai de su totu ite diat àere passadu si Sardigna aeret pòdidu cunservare sa *bombolla chi l'abbandaiat. Su chi si chi ischimus est chi Castella, costruida cun unu règimene sìmile, at aguantadu bene sa crisi feudale. E chi si vanu *ensorrar *estrepitosament cando Europa remontaiat sos efetos de cudda crisi globale. E puru ischimus chi, dae sa conquista de Martí su Giòvanu, Sardigna at bìdidu -durante tres sèculos- una sèrie de/totu una sèrie de rivolutziones *antifeudals chi, *sorprenentment, tenent sa currispondèntzia in Catalogna. Prus a cudd'ala de s'unione dinàstica ispànica -cun su cojuiu de sos Res Catòlicos-, Sardigna at istadu assotziada politicamente, *socialment, *culturalment e economicamente a sa corona de Aragona, mescamente cun Bartzellona e Valèntzia. Finas a cando su 1714, su primu Borbone ispànicu l'at donadu a sos Asburgu a càmbiu chi abbandonarent sos catalanos a sa sorte sua. + +Caminos diferentes + +At istadu in *Utrecht, in sas negatziones pro pònnere fine a su cunflitu de Sutzessione ispànicu. Ma comente aiat passadu bator sèculos in antis, in s'*arbitri de su *pontífex *Bonifaci VII, sa sotziedade sarda non nch'at pòdidu nàrrere #nudda. Sardigna, pagu poi, diat passare a su domìniu de sos ducas indipendentes de sa Savoia piemontesa, *embrió de su benidore regnu de Itàlia. Ma su catalanu diat continuare sentit sa limba de sas *elits -de sos afares, de sa cultura e de sa *judicatura- finas bene intrada sa *centúria de su 1800. Unas *elits chi teniant unu forte cumponente familiare de orìgine catalana. Mescamente a sa parte sud e orientale de s'ìsula. E s'*Alguer, a sa parte otzidentale, *repoblada de su totu cun catalanos de su Campu de Tarragona e de su *Penedès durante sas gherras de sa *centúria de su 1300, diat continuare sentit una tzitade *catalanoparlant finas a s'atualidade. Su domìniu prus orientale de sa limba catalana. S'ìsula *esquitxada de residèntzias e de paesàgios chi regordant sas contradas catalanas de su *Priorat, de sa Segarra o de su Berguedà. Sardigna, sa frade *injustament ismentigada. Index: staging/apertium-cat-srd/texts/escocia.srd.fin.170701.txt =================================================================== --- staging/apertium-cat-srd/texts/escocia.srd.fin.170701.txt (revision 80039) +++ staging/apertium-cat-srd/texts/escocia.srd.fin.170701.txt (revision 80040) @@ -1,5 +1,5 @@ -#Iscotzia (in *scots e inglesu: *Scotland; in gaèlicu iscotzesu: Alba) est su prus setentrionale de sos bator paisos costituentes de su Regnu Unidu.[1][2][3] Paris cun Inghilterra e Galles, faghet parte de s'ìsula de sa Bretagna Manna, e sègudat unu *terç de sa superfìtzie totale sua; in prus, est formadu dae prus de 790 ìsulas.[4] Lìmitat a su nord e s'ovest cun s'otzèanu Atlànticu; a s'est cun su mare setentrionale, a su sud cun Inghilterra e a su sud-ovest cun su canale setentrionale e su mare de Irlanda. Su territòriu iscotzesu sègudat 78.772 #km², e sa populatzione sua s'amat a 5.116.900 abitantes, cun una densidade de populatzione de 65 abitantes pro #km². Sa capitale nd'est Edimburg, e est unu de sos mannos tzentros finantzieris europeos.[5][6] Sa tzitade prus manna nd'est *Glasgow, s'àrea metropolitana de sa cale adobiat 20% de su totale de sa populatzione iscotzesa. +Iscòtzia (in *scots e inglesu: *Scotland; in gaèlicu iscotzesu: Alba) est su prus setentrionale de sos bator paisos costituentes de su Regnu Unidu.[1][2][3] Paris cun Inghilterra e Galles, faghet parte de s'ìsula de sa Bretagna Manna, e sègudat unu *terç de sa superfìtzie totale sua; in prus, est formadu dae prus de 790 ìsulas.[4] Lìmitat a su nord e s'ovest cun s'otzèanu Atlànticu; a s'est cun su mare setentrionale, a su sud cun Inghilterra e a su sud-ovest cun su canale setentrionale e su mare de Irlanda. Su territòriu iscotzesu sègudat 78.772 km², e sa populatzione sua s'amat a 5.116.900 abitantes, cun una densidade de populatzione de 65 abitantes pro km². Sa capitale nd'est Edimburgu, e est unu de sos mannos tzentros finantzieris europeos.[5][6] Sa tzitade prus manna nd'est *Glasgow, s'àrea metropolitana de sa cale adobiat 20% de su totale de sa populatzione iscotzesa. -Su Regnu de #Iscotzia at istadu un'istadu indipendente finas a 1707, data in sa cale s'at signadu s'atu de Unione cun Inghilterra, pro creare su Regnu Unidu de sa Bretagna Manna.[7][8] S'unione no at supostu andat alteratzione de su sistema legale pròpiu de #Iscotzia, chi dae tando est istadu diferente de su de Galles, Inghilterra e Irlanda setentrionale, pro cosa chi est apretziada in su deretu internatzionale che a un'entidade giurìdica pròpia.[9] Sa *pervivència de unas leges pròpias, e de unu sistema educativu e religiosu diferentziadu faghent parte de sa cultura iscotzesa e de s'isvilupu suo a largu de sos sèculos. +Su Regnu de Iscòtzia at istadu un'istadu indipendente finas a 1707, data in sa cale s'at signadu s'atu de Unione cun Inghilterra, pro creare su Regnu Unidu de sa Bretagna Manna.[7][8] S'unione no at supostu peruna alteratzione de su sistema legale pròpiu de Iscòtzia, chi dae tando est istadu diferente de su de Galles, Inghilterra e Irlanda setentrionale, pro cosa chi est apretziada in su deretu internatzionale che a un'entidade giurìdica pròpia.[9] Sa *pervivència de unas leges pròpias, e de unu sistema educativu e religiosu diferentziadu faghent parte de sa cultura iscotzesa e de s'isvilupu suo a largu de sos sèculos. -Naschidu a su sèculu XIX, s'*independentisme iscotzesu at balangiadu influèntzia desde sa fine de su sèculu XX; rapresentadu dae su Partidu Natzionale Iscotzesu, chi traballat pro s'indipendèntzia de #Iscotzia,[10] at otentu sa majoria assoluta a su parlamentu iscotzesu a sas eletziones de su maju de 2011. +Naschidu a su sèculu XIX, s'*independentisme iscotzesu at balangiadu influèntzia desde sa fine de su sèculu XX; rapresentadu dae su Partidu Natzionale Iscotzesu, chi traballat pro s'indipendèntzia de Iscòtzia,[10] at otentu sa majoria assoluta a su parlamentu iscotzesu a sas eletziones de su maju de 2011. Index: staging/apertium-cat-srd/texts/escocia.srd.ini.170701.txt =================================================================== --- staging/apertium-cat-srd/texts/escocia.srd.ini.170701.txt (revision 80039) +++ staging/apertium-cat-srd/texts/escocia.srd.ini.170701.txt (revision 80040) @@ -1,5 +1,5 @@ -#Iscotzia (in *scots e inglesu: *Scotland; in gaèlicu iscotzesu: Alba) est su prus setentrionale de sos bator paisos costituentes de su Regnu Unidu.[1][2][3] Paris cun Inghilterra e Galles, faghet parte de s'ìsula de sa Bretagna Manna, e sègudat unu *terç de sa superfìtzie totale sua; in prus, est formadu dae prus de 790 ìsulas.[4] Lìmitat a su nord e s'ovest cun s'otzèanu Atlànticu; a s'est cun su mare setentrionale, a su sud cun Inghilterra e a su sud-ovest cun su canale setentrionale e su mare de Irlanda. Su territòriu iscotzesu sègudat 78.772 #km², e sa populatzione sua s'amat a 5.116.900 abitantes, cun una densidade de populatzione de 65 abitantes pro #km². Sa capitale nd'est Edimburg, e est unu de sos mannos tzentros finantzieris europeos.[5][6] Sa tzitade prus manna nd'est *Glasgow, s'àrea metropolitana de sa cale adobiat 20% de su totale de sa populatzione iscotzesa. +Iscòtzia (in *scots e inglesu: *Scotland; in gaèlicu iscotzesu: Alba) est su prus setentrionale de sos bator paisos costituentes de su Regnu Unidu.[1][2][3] Paris cun Inghilterra e Galles, faghet parte de s'ìsula de sa Bretagna Manna, e sègudat unu *terç de sa superfìtzie totale sua; in prus, est formadu dae prus de 790 ìsulas.[4] Lìmitat a su nord e s'ovest cun s'otzèanu Atlànticu; a s'est cun su mare setentrionale, a su sud cun Inghilterra e a su sud-ovest cun su canale setentrionale e su mare de Irlanda. Su territòriu iscotzesu sègudat 78.772 km², e sa populatzione sua s'amat a 5.116.900 abitantes, cun una densidade de populatzione de 65 abitantes pro km². Sa capitale nd'est Edimburgu, e est unu de sos mannos tzentros finantzieris europeos.[5][6] Sa tzitade prus manna nd'est *Glasgow, s'àrea metropolitana de sa cale adobiat 20% de su totale de sa populatzione iscotzesa. -Su Regnu de #Iscotzia at istadu un'istadu indipendente finas a 1707, data in sa cale s'at signadu s'atu de Unione cun Inghilterra, pro creare su Regnu Unidu de sa Bretagna Manna.[7][8] S'unione no at supostu andat alteratzione de su sistema legale pròpiu de #Iscotzia, chi dae tando est istadu diferente de su de Galles, Inghilterra e Irlanda setentrionale, pro cosa chi est apretziada in su deretu internatzionale che a un'entidade giurìdica pròpia.[9] Sa *pervivència de unas leges pròpias, e de unu sistema educativu e religiosu diferentziadu faghent parte de sa cultura iscotzesa e de s'isvilupu suo a largu de sos sèculos. +Su Regnu de Iscòtzia at istadu un'istadu indipendente finas a 1707, data in sa cale s'at signadu s'atu de Unione cun Inghilterra, pro creare su Regnu Unidu de sa Bretagna Manna.[7][8] S'unione no at supostu peruna alteratzione de su sistema legale pròpiu de Iscòtzia, chi dae tando est istadu diferente de su de Galles, Inghilterra e Irlanda setentrionale, pro cosa chi est apretziada in su deretu internatzionale che a un'entidade giurìdica pròpia.[9] Sa *pervivència de unas leges pròpias, e de unu sistema educativu e religiosu diferentziadu faghent parte de sa cultura iscotzesa e de s'isvilupu suo a largu de sos sèculos. -Naschidu a su sèculu XIX, s'*independentisme iscotzesu at balangiadu influèntzia desde sa fine de su sèculu XX; rapresentadu dae su Partidu Natzionale Iscotzesu, chi traballat pro s'indipendèntzia de #Iscotzia,[10] at otentu sa majoria assoluta a su parlamentu iscotzesu a sas eletziones de su maju de 2011. +Naschidu a su sèculu XIX, s'*independentisme iscotzesu at balangiadu influèntzia desde sa fine de su sèculu XX; rapresentadu dae su Partidu Natzionale Iscotzesu, chi traballat pro s'indipendèntzia de Iscòtzia,[10] at otentu sa majoria assoluta a su parlamentu iscotzesu a sas eletziones de su maju de 2011. Index: staging/apertium-cat-srd/texts/ulca.srd.fin.170701.txt =================================================================== --- staging/apertium-cat-srd/texts/ulca.srd.fin.170701.txt (revision 80039) +++ staging/apertium-cat-srd/texts/ulca.srd.fin.170701.txt (revision 80040) @@ -1,5 +1,5 @@ Sas connoschèntzias linguìsticas Una prima incurtzadura numèrica a sa cumpetèntzia *plurilingüe *autodeclarada de sos aligheresos est disponìbile a su gràficu 1. Sa pregonta de su *qüestionari ispetzìficat su significu de s'adverbiu «*fluidament» comente a «capatzidade de utilitzare una limba pro una *conversació fitiana», adatende una definitzione utilitzada dae sa Cumissione Europea pro chircare sa cumpetèntzia *plurilingüe de sos tzitadinos europeos. Custa definitzione si tenet de apretziare che a unu giannile mìnimu de cumpetèntzia *bilingüe o *plurilingüe, chi non signìficat chi sos intervistados tenent in manera netzessària su matessi livellu de cumpetèntzia in sas limbas tzitadas. -Su gràficu 1 indicat chi sa belle totale de sos aligheresos majores de edade decrarat ischire faeddare *fluidament s'italianu (99,3 %), tzifra chi abbassamentu a pagu prus de unu residente de ogni tres in manera relativa a s'aligheresu (36,4 %) e a unu de ogni chimbe pro su chi pertocat su sardu (20,2 %). *Percentatges chiaramente prus bassos sunt visìbiles pro su chi pertocat su *gal·lurès/sassaresu (3,3 %) e ferraresu/*giulià (2,0 %). Intre sas limbas istràngias, s'inglesu est sa limba prus connota (11,4 %), sighida, in òrdine *decreixent, de su frantzesu (5,1 %) e s'ispagnolu (2,7 %). +Su gràficu 1 indicat chi sa belle totale de sos aligheresos majores de edade decrarat ischire faeddare *fluidament s'italianu (99,3 %), tzifra chi abbassamentu a pagu prus de unu residente de ogni tres in manera relativa a s'aligheresu (36,4 %) e a unu de ogni chimbe pro su chi pertocat su sardu (20,2 %). *Percentatges chiaramente prus bassos sunt visìbiles pro su chi pertocat su #galluresu/sassaresu (3,3 %) e ferraresu/*giulià (2,0 %). Intre sas limbas istràngias, s'inglesu est sa limba prus connota (11,4 %), sighida, in òrdine *decreixent, de su frantzesu (5,1 %) e s'ispagnolu (2,7 %). Connoschèntzia de aligheresu Su gràficu 2 mustra sa cumpetèntzia de s'aligheresu decrarada *individualment in sas bator abilidades linguìsticas: cumprensione orale (cumprèndere sa limba orale), espressione orale (ischire faeddare), cumprensione iscrita (cumprèndere sa limba iscrita), espressione iscrita (ischire iscrìere). A sa fine de su capìtulu, su gràficu 8*b includet puru sos balores relativos a s'*EULAL 2004. Est importante de *evidenciar chi in custu casu si tratat de una pregonta *dicotòmica de su tipu «Vostè cumprendet s'aligheresu? Giai/No». Index: staging/apertium-cat-srd/texts/ulca.srd.ini.170701.txt =================================================================== --- staging/apertium-cat-srd/texts/ulca.srd.ini.170701.txt (revision 80039) +++ staging/apertium-cat-srd/texts/ulca.srd.ini.170701.txt (revision 80040) @@ -1,5 +1,5 @@ Sas connoschèntzias linguìsticas Una prima incurtzadura numèrica a sa cumpetèntzia *plurilingüe *autodeclarada de sos aligheresos est disponìbile a su gràficu 1. Sa pregonta de su *qüestionari ispetzìficat su significu de s'adverbiu «*fluidament» comente a «capatzidade de utilitzare una limba pro una *conversació fitiana», adatende una definitzione utilitzada dae sa Cumissione Europea pro chircare sa cumpetèntzia *plurilingüe de sos tzitadinos europeos. Custa definitzione si tenet de apretziare che a unu giannile mìnimu de cumpetèntzia *bilingüe o *plurilingüe, chi non signìficat chi sos intervistados tenent in manera netzessària su matessi livellu de cumpetèntzia in sas limbas tzitadas. -Su gràficu 1 indicat chi sa belle totale de sos aligheresos majores de edade decrarat ischire faeddare *fluidament s'italianu (99,3 %), tzifra chi abbassamentu a pagu prus de unu residente de ogni tres in manera relativa a s'aligheresu (36,4 %) e a unu de ogni chimbe pro su chi pertocat su sardu (20,2 %). *Percentatges chiaramente prus bassos sunt visìbiles pro su chi pertocat su *gal·lurès/sassaresu (3,3 %) e ferraresu/*giulià (2,0 %). Intre sas limbas istràngias, s'inglesu est sa limba prus connota (11,4 %), sighida, in òrdine *decreixent, de su frantzesu (5,1 %) e s'ispagnolu (2,7 %). +Su gràficu 1 indicat chi sa belle totale de sos aligheresos majores de edade decrarat ischire faeddare *fluidament s'italianu (99,3 %), tzifra chi abbassamentu a pagu prus de unu residente de ogni tres in manera relativa a s'aligheresu (36,4 %) e a unu de ogni chimbe pro su chi pertocat su sardu (20,2 %). *Percentatges chiaramente prus bassos sunt visìbiles pro su chi pertocat su #galluresu/sassaresu (3,3 %) e ferraresu/*giulià (2,0 %). Intre sas limbas istràngias, s'inglesu est sa limba prus connota (11,4 %), sighida, in òrdine *decreixent, de su frantzesu (5,1 %) e s'ispagnolu (2,7 %). Connoschèntzia de aligheresu Su gràficu 2 mustra sa cumpetèntzia de s'aligheresu decrarada *individualment in sas bator abilidades linguìsticas: cumprensione orale (cumprèndere sa limba orale), espressione orale (ischire faeddare), cumprensione iscrita (cumprèndere sa limba iscrita), espressione iscrita (ischire iscrìere). A sa fine de su capìtulu, su gràficu 8*b includet puru sos balores relativos a s'*EULAL 2004. Est importante de *evidenciar chi in custu casu si tratat de una pregonta *dicotòmica de su tipu «Vostè cumprendet s'aligheresu? Giai/No».